رپورتاژ
چند دسته بندی تابلو برق از نظر ولتاژ
امروزه تابلو برق جزئی جدا نشدنی از زندگی ما شده است که میتوانیم ردهپای آن را در همه چا، تقریبا هرجایی که برق وجود داشته باشد ببینیم. یک گیاه را در نظر بگیرید؛ اگر زیادی به آن آب بدهیم، خواهد مرد و اگر کمتر از حد نیازش به آب دسترسی داشته باشد، مجدد آسیب خواهد دید. معمولا فردی که اقدام به آب یاری گیاهان و گلها میکند، میزان آب مورد نیاز هر گیاه را تنظیم میکند. تابلو برق مانند همان فرد آب یار میباشد که میزان برق مورد نیاز هر بخش از محیط را کنترل میکند و مانع از آسیب دیدن وسایل برقی از نوسانات و جریان برق میشود.
در این مطلب قصد داریم به تابلو برق صنعتی بپردازیم و جنبههای مختلف آن را باهم موشکافی کنیم. تابلو برق صنعتی نقشی بسیار حیاتی را در شرکتها، کارخانهها و صنایع تولیدی ایفا میکند. در کارخانه یا تولیدی که مملو از دستگاهها و مدارهای الکتریکی میباشد، حفاظت از تمام این دستگاهها در برابر ولتاژ و جریان نوسانی برق برعهده تابلوهای برق میباشد.
بطور خلاصه، کاری که تابلوی برق انجام میدهد، کنترل و به تعادل رساندن ولتاژ برق براساس شرایط و دستگاههای موجود در محیط پروژه میباشد. همین دلیل باعث میشود که تابلوهای برق از نظر سطح فشار دستهبندی شوند. در بیانی دیگر، تابلو برق باعث نظم و اتصال صحیح میان اجزای سیستمهای برقی میشود.
دسته بندی تابلوهای برق از نظر ولتاژ
همانطور که گفته شد، تابلوهای برق از نظر ولتاژ به دو دسته فشار متوسط و فشار ضعیف تقسیم میشوند که هرکدام زیردستههای مخصوص خود را دارند. معمولا تابلوهای برق فشار ضعیف بیشترین زیردستهها را شامل میشوند و بیشتر تابلوهای برقی که در محیط اطراف خود مشاهده میکنیم از این دست میباشند.
زیرمجموعههای تابلو برق فشار ضعیف را میتوان شامل تابلوی توزیع برق صنعتی، مسکونی، بانک خازن، موتوری، کنترل plc و... دانست.
دسته بندی تابلوهای برق از نظر ساختار
در بسیاری از موارد بجای دسته بندی تابلوهای برق از نظر سطح ولتاژ و یا مکانی که در آن کارایی دارند، از نظر ساختار دسته بندی میکنند. این نوع دسته بندی بیشتر مناسب مهندسان و کسانی است که با تولید و تعمیر تابلوهای برق سر و کار دارند.
بدنه و ساختار تابلوهای برق از نظر ایمنی بسیار مهم هستند. جالب است بدانید که از یکی اهداف اصلی تابلوهای برق، قطع دسترسی اطرافیان به سیمکشیها و مدارها میباشد تا از خطر برق گرفتگی بدور باشند. به همین دلیل، بدنه و ساختار تابلوهای برق بصورت دقیق و مهندسی شده طراحی میشود و از اهمیت بالایی در بررسی کیفی برخوردار است.
سادهترین نوع تابلوهای برقی که در اطراف خود دیدهایم، یک محفظه فلزی میباشد که تمامی کلیدها و قطعات الکتریکی مربوط به تابلو برق در داخل آن قرار دارد. این نوع تابلو برق Metal Enclosed نام دارد که بیشتر انواع دیگر زیرمجموعه همین نوع قلمداد میباشند. بصورت کلی، هر نوع تابلو برقی که دارای یک محفظه فلزی باشد، زیر مجموعه Metal Enclosed قرار میگیرد.
Meta Enclosed دو نوع تابلوی برق زیر مجموعه به نامهای Meta Clad و Compartment Type دارد که از نظر ساختار با یکدیگر تفاوتهایی دارند. در تابلوی برق Meta Clad تمامی قطعات بصورت جدا از هم و غیرمتصل نصب میشوند و در محفظههای جداگانهای قرار دارند؛ اینکار به این هدف انجام میشود که اگر یکی از قطعات آسیب دید، دیگر قطعات آسیبی نبینند. ساختار Compartment Type کاملا متفاوت است و تمامی قطعات در کنار هم و متصل به هم میباشند. شاید نقصی که این ساختار داشته باشد، همان آسیبپذیر بودن قطعات باشد.
در بسیاری از موارد نیاز است که تابلوهای برق از ایمنی بسیار بالایی برخوردار باشند، خصوصا در کارخانه جات و تولیدیها که کارگران بسیاری با دستگاهها سر و کار دارند. در اینگونه موارد از تابلو برق کشویی Withdrawable استفاده میشود. تابلو برق کشویی معمولا برای تابلو برق فرمان موتوری بسیار مورد استفاده قرار میگیرند؛ زیرا کارگر مسئول موتور موردنظر بطور مرتب باید با دستگاه کار کند و ایمنی وی باید تظمین گردد.
دو نوع دیگر تابلوهای برق رک Rack و Swing معمولا بصورت قفسهای جاسازی میشوند و تمامی محفظهها و بخشهای مختلف تابلوی برق بر روی آن قرار میگیرند. Swing خود از نوع Rack محسوب میشود، اما تفاوت آن به دلیل درب شیشهای متحرک آن میباشد که دید را راحت تر میکند.